100 lecie - Bitwy pod Limanową
W dniach 11 -14 grudnia 2014 r. na Lmanowszczyźnie obchodzono jubileusz 100-lecia Bitwy pod Limanową.
Główne uroczystości odbyły się w niedzielę 14 grudnia 2014 o godz. 12.00 na cmentarzu Jabonieckim. W uroczystościach wzięli udział Minister Obrony Węgier Csaba Hende oraz Podsekretarz Stanu MON Maciej Jankowski, Senator Stanisław Hodorowicz, Wojewoda Małopolski Jerzy Miller, posłowie na Sejm Wiesław Janczyk i Andrzej Czerwiński, a także przedstawiciele Powiatu Limanowskiego - Starosta Limanowski Jan Puchała i Przewodniczący Rady Powiatu Tomasz Krupiński.
11 i 12 grudnia br. w Limanowskim Domu Kultury odbywała się Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. "Wielka Wojna w Małopolsce - Bitwa Limanowska 1914" realizowana przez Forum Małopolskich Oddziałów Polskiego Towarzystwa Historycznego w ramach projektu naukowo-edukacyjnego "Wielka Wojna w Małopolsce - pamięć i tożsamość" pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Małopolskiego oraz prof. dr hab. Jana Szymczaka Prezesa Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Historycznego. Naukowy patronat nad konferencją objął Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Partnerem był Powiat Limanowski.
Wykład inaugurujący wygłosił dr hab. Michał Baczkowski z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Konferencja składała się z siedmiu paneli, w których każdy mógł wysłuchać wykładów poświęconych I wojnie światowej na terenie Małopolski, czyli dawnej Galicji. W tym czasie około 20 prelegentów, w tym. m.in. prof. dr hab. Michała Baczkowskiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr hab. Józefa Szymona Wrońskiego z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, prof. dr hab. Waldemara Potkańskiego ze Szczecińskiej Szkoły Wyższej Collegium Balticum w Szczecinie oraz przedstawicieli Wojskowego Instytutu Historycznego i Muzeum w Budapeszcie.
Wykłady zostały połączone z prezentacjami multimedialnymi – zawierającymi archiwalne zdjęcia z czasów I Wojny Światowej. Dodatkowym elementem konferencji, przygotowanym specjalnie dla młodzieży szkolnej, był pokaz polskich filmów fabularnych, dotyczących tematyki I Wojny Światowej: czwartek – "Dodek na Froncie", reż. Michał Waszyński, 1936; piątek – "Lekcja martwego języka", reż. Janusz Majewski, 1979.
Na zakończenie konferencji 12 grudnia odbyło się otwarcie wystawy czasowej „Węgierscy żołnierze na Wschodnim Froncie 1914 - 1916" przygotowanej przez Instytut i Muzeum Historii Wojen Ministerstwa Obrony Węgier w Budapeszcie.
Natomiast w kolejnych dniach czyli od 12 do 14 grudnia na terenie Limanowszczyzny odbywały się oficjalne uroczystości związane z obchodami 100 lecia Bitwy pod Limanową.
I tak, 14 grudnia uroczystości rozpoczęły się mszą św., odprawioną w bazylice Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej. Koncelebrze przewodniczył biskup Władysław Bobowski, a homilię wygłosił ks. László Bíró - biskup Polowy Wojska Węgierskiego.
W samo południe na Cmentarzu Jabłonieckim odbyły się uroczystości religijne przy współudziale Kompanii Honorowych Wojska Polskiego i Węgierskiego z udziałem Ministrów Obrony Narodowej Polski i Węgier oraz Biskupa Polowego Wojska Węgierskiego. Zostały wciągnięte Polski i Węgier flagi na maszt i odegrane hymny państwowe. Został także odczytany apel poległych, aby upamiętnić ofiary I wojny światowej pododdział 6 Brygady Powietrzno-Desantowej wystrzelił salwę honorową, a następnie przystąpiono do składania wieńców i zniczy na żołnierskich mogiłach.
W swoim przemówieniu Minister Obrony Węgier Csaba Hende powiedział: „Honwedzi, Husarzy! Przybyliśmy do Was z kraju, by złożyć Wam hołd. … Przybyliśmy, by pochylić głowy przed Wami, którzy w burzy Wielkiej Wojny oddaliście swoje życie w obcej ziemi za ojczyznę. Szanowni Państwo! Najwięcej, co możemy przyrzec nad grobami poległych bohaterów limanowskich, to iż będziemy godni tego, za co Oni oddali swoje życie. … Nie zapominamy, nasze losy tu, w Europie Środkowej od tysiąca lat są wspólne. Oba nasze narody wiedza już o tym, bo przeżyły. Dużo mocniej i głębiej, niż ktokolwiek z zewnątrz mógłby to sobie wyobrazić. Nasza historia dobrze pokazuje : nie może być wolny jeden naród bez wolności drugiego narodu…”
Natomiast Wiceminister Ministerstwa Obrony Narodowej - Maciej Jankowski w swoim przemówieniu podkreślał, iż Polska i Węgry mają dziś bezpieczne granice, ale w historii obu narodów było jednak wiele świadectw braterstwa i wzajemnej przyjaźni.
Następnie na wzgórzu Jabłoniec odbyły się dalsze uroczystości, w trakcie których zgromadzeni, mieli okazję podziwiać rekonstrukcję wydarzeń jakie miały miejsce w 1914 roku pod Limanową. W rekonstrukcji wzięły udział: GRH Gorlice 1915, GRH 9 Rota, GRH K.u.K. Galizishes Infanterieregiment Nr. 13, GRH Strzelcy 31 Pułku Piechoty, GRH Artyleria, GRH II Brygada Legionistów Polskich, GRH "Poznańczycy".
oprac. na podst. PTH Limanowa, UM Limanowa, zdjęcia Visionsky.pl; UM Limanowa,